Lúc bấy giờ, Tịnh Pháp Bồ Tát lại bạch cùng đức Phật:
- Khi trước đức Như Lai thuyết pháp dạy các chúng sanh chỉ cần tịnh tâm mình, nếu ai tâm tịnh thì cõi Phật tịnh. Lại nói: “Hết thảy chúng sanh niệm danh hiệu A Di Ðà Phật, quyết định sanh về Tịnh Ðộ”. Nếu như tâm tịnh cõi Phật sẽ tịnh, thì tịnh tâm bèn ngay lập tức thành Phật, cần gì phải niệm Phật cầu sanh Tịnh Ðộ? Nếu để tịnh cõi nước cần phải niệm Phật thì sao Như Lai lại bảo: “Hết thảy tâm tịnh thì cõi Phật tịnh?” Xin giảng về hai pháp môn này để người học Thiền Na và chúng sanh niệm Phật không còn khởi lên nghi hoặc, gièm báng lẫn nhau, trở ngại nẻo tu hành.
Phật dạy:
- Này thiện nam tử! Khi xưa, lúc Như Lai thuyết pháp từng đã nói hai thứ phương tiện như thế, nhưng chúng sanh chẳng hiểu ý nghĩa niệm Phật do Như Lai đã nói, cũng chẳng thông đạt ý chỉ “tâm tịnh, cõi Phật sẽ tịnh” của Như Lai đã giảng, chỉ chấp trước văn tự, cho rằng niệm Phật chỉ là khẩu niệm; chẳng biết niệm bằng tâm niệm. Niệm niệm chẳng tạp, niệm niệm chẳng đoạn, niệm niệm là Phật. Phật ở trong tâm ông, tâm ông làm Phật, từ ngay nơi sắc thân của chính mình, thành tựu huệ thân. Tu Tịnh Ðộ cũng phải nên như thế.
Nay chúng sanh điên đảo, miệng tuy niệm Phật, tâm chẳng khế hợp với Phật, ta cùng Phật sai khác thì Tịnh Ðộ càng xa. Còn như Duy Tâm Tịnh Ðộ vốn là để dạy các chúng sanh tu tập Thiền Ðịnh nhất tâm bất loạn. Buông bỏ hết thảy lợi dục trần lao, phiền não, vọng tưởng, một tấc linh đài rỗng rang, thông suốt, thầm thầm, lặng lặng, trạm tịch, chẳng có vật gì. Ðó gọi là “tịnh tâm”. Do tâm thanh tịnh, nên đạo tràng của đức Phật chân thật sẵn có của ta chẳng nhiễm, chẳng uế. Như nay chúng sanh tu tập Thiền Ðịnh, vọng tưởng Nhân, Ngã rối bời trong tâm, hợm mình, khinh người, thích a dua, hùa theo điều lợi, cậy mình thế cả, giàu to, thích kết giao người quyền quý. Cái niệm ban đầu của việc tọa thiền chẳng biết, chẳng hay, sa vào lưới tục, dù cho có những khổ hạnh từ trước cũng đều trở thành căn nguyên phú quý. Tâm đã chẳng tịnh, làm sao tịnh cõi Phật được? Vì thế, trước kia, Như Lai nói trang nghiêm cõi Phật tức là chẳng phải là trang nghiêm.
Này thiện nam tử! Nếu kẻ nào tu tập Thiền Ðịnh mà thật sự có thể nhập Phật tri kiến, duy tâm Tịnh Ðộ thì Phật biết là người ấy quyết định thành Phật. Người niệm Phật kia duy tâm niệm Phật quyết định sanh về Tịnh Ðộ. Còn nếu cả hai điều ấy đều chẳng đạt được thì đường Bồ Ðề xa vời, tự mất công đức, chớ báng Như Lai!
Nhận định:
Dùng kinh này để chứng minh thì Thiền lẫn Tịnh đều thuộc Duy Tâm, đều là phương tiện nhập môn, nhưng niệm danh hiệu Phật thật là phương tiện tối thắng trong các phương tiện, so ra thật khế cơ. Xin hãy thâm nhập một môn, chẳng cần phải song tu, quả thật chẳng thể gièm báng lẫn nhau.