Ðáp lời hỏi về cách niệm Phật, pháp sư Ðàm Loan có nói đến tâm vô hậu và tâm vô gián.
Tin rằng quang ảnh trong tâm dễ thay đổi, phải sớm lo liệu tiền trình (tương lai) chính là tâm hữu hậu. Mạng người trong hơi thở, lẽ nào còn giữ tâm hữu hậu này? Vô luận ngàn niệm hay vạn niệm; chỉ dùng ngay một câu trong đương niệm (cái niệm trong hiện tại) để làm chánh nhân vãng sanh. Câu trước vừa qua, câu sau vừa xuất hiện cũng là trong “đương niệm”. Như vậy là tâm chẳng duyên vào quá khứ, chẳng duyên vào vị lai, chỉ chuyên chú một câu trong ngay đương niệm. Ðó là Sự Nhất Tâm.
Chẳng cần biết lúc nào sẽ vãng sanh, lâu ngày thuần thục thì ngay cả đương niệm cũng mất, liền nhập Lý Nhất Tâm, ắt sanh trong cao phẩm. Tâm Vô Gián chính là cảnh giới thuần nhất của Vô Hậu Tâm.
Nếu có kẻ vặn: Cầu sanh Tịnh Ðộ thì phải phát Bồ Ðề tâm, tu hạnh Lục Ðộ, chẳng phải là khó khăn lắm ư?
Xin Đáp: Chẳng khó. Hễ tin vào pháp môn Tịnh Ðộ, phát nguyện tự độ, độ người cùng chứng Phật quả, đấy chính là Phát Bồ Ðề Tâm vậy! Chuyên tu niệm Phật, thấy hết thảy thế gian tài vật chẳng có gì đáng ưa, chẳng khởi lên ý tưởng tham lam, keo kiệt, là đã tương ứng với Thí Ðộ. Chuyên tu niệm Phật, dù nghịch cảnh xảy tới chẳng sanh tâm nóng giận là tương ứng với Nhẫn Ðộ. Chuyên tu niệm Phật, tâm chẳng tán loạn là tương ứng với Thiền Ðộ. Chuyên tu niệm Phật, chẳng bị thế tục làm cho ngu mê là tương ứng với Trí Ðộ.
Lúc mới hành thì chỉ là chuyện tầm thường hằng ngày, nhưng lâu dần tăng tấn, sẽ thành diệu hạnh của Bồ Tát.
Nhận định:
Chỉ cần tin sâu nguyện thiết, giữ chắc một câu trong đương niệm, chẳng duyên theo quá khứ, vị lai, cắt đứt tâm thức trước sau thì chính là Sự Nhất Tâm. Tâm chẳng tán loạn, chẳng khởi tham, sân, si, nguyện tự độ, độ người cùng sanh Cực Lạc chính là tương ứng với phát Bồ Ðề tâm và tu hạnh Lục Ðộ.