Kinh Kim cương Bát-nhã(1) nói rằng: Nếu thấy Như lai qua hình sắc, hoặc tìm Như Lai qua âm thanh, thì những người ấy đã đi lạc đường, không bao giờ thấy được Như Lai.
Hỏi: Kinh Kim cương Bát-nhã nói rằng nếu lấy sắc tướng hoặc âm thanh để nhận thức Như Lai, thì người ấy đang hành tà đạo. Trong khi đó, kinh Di-đà và các kinh khác của Tịnh độ lại dạy quán thân tướng Như Lai, còn dạy phải niệm danh hiệu Phật, tức là không lìa thanh sắc mà cầu Phật, như vậy không phải là đang hành tà đạo hay sao? Nếu quay về con đường chân chánh, thì Tịnh độ là chỗ có thể nương nhờ, nhưng kinh Kim cương lại cho đó là tà đạo, thật khiến cho lòng người hoang mang, không khỏi lo sợ rơi vào ma cảnh. Đúng là bâng khuâng đứng giữa đôi đường, chẳng biết làm sao lựa chọn cho đúng, mong nhờ tháo gỡ mối nghi này!
Đáp:
Đức Đại đạo sư thuyết pháp, mở bày rất nhiều cửa phương tiện, ý nghĩa vô cùng, cốt để phù hợp căn cơ và thời điểm thích ứng, nhưng trước sau chỉ có một vị bình đẳng giải thoát chứ không có nghĩa lý nào sai khác. Kinh Bát-nhã là một pháp môn, mà kinh Di-đà cùng với những kinh khác của Tịnh độ cũng đồng một lý. Vì sao? Tất cả chư Phật đều có ba thân, là Pháp thân, Báo thân và Ứng thân. Pháp thân Phật thì không hình không thể, không hình sắc âm thanh, nếu lấy hình sắc, âm thanh để tìm cầu Pháp thân Phật, thì đó là tà đạo. Chẳng hạn như hàng Thanh văn nhị thừa và Bồ-tát tiểu thừa khi nghe nói ba thân của Phật vốn không khác thì liền nghĩ rằng cả ba thân Phật đều cùng có hình sắc, âm thanh; cho nên chỉ mới nhìn thấy sắc tướng của Hóa thân Phật bèn nghĩ rằng Pháp thân của Phật cũng như thế, rồi bèn dùng sắc tướng của Hóa thân mà tìm cầu mong thấy Pháp thân. Pháp thân Phật vốn diệu lý tinh vi, tuyệt đối lìa khỏi hình sắc âm thanh, vậy mà lấy hình sắc âm thanh để suy lường, cho nên mới nói là tà đạo.
Còn kinh Di-đà và các kinh khác của tông Tịnh độ dạy mọi người niệm danh hiệu Phật, quán tướng hảo của Phật để cầu sanh Tịnh độ là bởi vì chúng sanh phàm phu nghiệp chướng nặng nề, Pháp thân Phật sâu kín, vi diệu, pháp thể khó duyên, nên dạy họ niệm Phật, quán tướng hảo, lễ lạy, tán thán hồng danh Đức Phật để cho nghiệp
đoạn phước sanh, nguyện hạnh nương nhau, cầu sanh Tịnh độ, mong nhờ được gặp Hóa thân của Phật, làm cái duyên lành bất thoái. Cho nên, người đời trước hết phải thông hiểu, sau đó y theo lời dạy này, quán tướng hảo và niệm danh hiệu Phật, cầu thấy được Hóa thân, đến lúc mạng chung, Hóa thân Phật đích thân đến tiếp dẫn, liền cảm được hóa chủ A-di-đà rũ lòng tiếp độ, báo thân xả bỏ, lên toà liên hoa, tức sanh cõi Phật. Tâm trước cảnh sau, thảy đều khế hợp. Niệm danh quán tướng, đâu phải là tà! Còn nếu như cứ chấp nhất mãi một điều này, không ngộ được tâm ý chư Phật, nhiều lời phân vân, khiến mất phần cảm ứng. Dựa vào yếu quyết này, trắng đen đã rõ ràng. Do dự thì mất phần! Hãy nhanh chóng quay tâm về nẻo thiện, nắm lấy cái nghiệp duyên thù thắng này, chớ sanh lòng loạn tưởng mà rơi lại trong tam đồ chịu muôn ngàn nỗi khổ bức bách, khi ấy hối hận làm sao kịp?
______________
Chú Thích
1. Kinh Kim cương Bát-nhã (S. Vajracchedikā-prajñāpāramitā-sūtra), 1 quyển, Cưu-ma-la-thập dịch, ĐTK/ĐCTT 8, số 0235.