Chẳng nên cho là sớm tối mỗi ngày niệm một lần niệm Phật, thì là đã niệm Phật, lúc mạng chung có thể vãng sanh thế giới Cực Lạc rồi! Không có việc tốt như thế đâu. Chỉ nương vào sớm tối mỗi ngày niệm một lần niệm Phật, thì có thể nhất tâm bất loạn không? Trong tâm có Phật không? Nhân vì nghiệp chướng của chúng ta rất sâu nặng, ngày trước chẳng nói chi, tức là phiền nào, dục vọng, ác niệm, ác hạnh của hiện tại nay đây không phải là ít, những phiền não ác niệm này cần nương nơi lực niệm Phật để tiêu trừ, lực niệm Phật càng lớn thì lực của nghiệp sẽ càng nhỏ đi, lúc mạng chung mới có thể “chánh niệm” hiện ra trước mặt, niệm Phật vãng sanh. Ta thử nghĩ xem lực niệm Phật của ta có thể lớn hơn lực của nghiệp không? – Trong kinh A Di Đà có nói:
“Không thể lấy chút ít thiện căn nhân duyên phước đức, mà được sinh nước kia (Cực Lạc)”.
Nếu ta chỉ sớm tối mỗi ngày niệm một lần niệm Phật, thì trong ta không hiện hữu Phật, sao có thể cảm thông cùng đức Phật A Di Đà? Như thế chẳng ngại rằng Phật A Di Đà quên ta lâu quá, đến lúc ta mạng chung chẳng đến đón ta; mà chỉ ngại rằng tự mình không thật sự thường xuyên niệm Phật, chẳng niệm Phật nhiều, trong tâm không có Phật. Bình thường không biết niệm Phật, lúc mạng chung làm sao có thể khởi tưởng niệm Phật!
Thiện căn nhân duyên phước đức; chí thành trì niệm danh hiệu đức A Di Đà là “chánh hạnh”, gọi là thiện căn. Hiếu dưỡng cha mẹ, phụng thờ sư trưởng, thọ giữ giới cấm, chẳng làm việc ác, ưa làm việc thiện, đó là “trợ hạnh”, gọi là phước đức. Không rõ được việc tu chân chánh này tức là không có thiện căn. Tu mà chỉ cầu tự độ, không phát tâm độ chúng sinh, tức là thiện căn ít. Không rõ việc tu các trợ hạnh thì là không có phước đức. Tu chỉ cầu phước báo trời người, mà không hồi hướng cho chúng sinh, tức là phước đức ít. Niệm Phật là nhân chính, dừng ác tu thiện là duyên trợ giúp. Cho nên nói rằng: không thể lấy chút ít thiện căn nhân duyên phước đức mà được sinh nước kia.
Mười niệm có thể vãng sanh! Từ sớm đến tối niệm Phật gom lại hơn mười niệm không? Niệm Phật sớm tối sao không thể vãng sanh? Nếu có thể, thì có chỗ nắm chắc không? - Người mà mười niệm có thể được vãng sanh, trong muôn người khó được mấy người! Chúng ta muốn sanh về thế giới Cực Lạc nên mới niệm Phật, vì sao không làm cái việc có cơ sở chắc chắn ư?
Mười niệm vãng sanh; Là khi mạng chung gặp được Thiện tri thức khai thị, dạy cho niệm Phật, thì tâm sinh hoan hỉ, thần chí trong sáng, nguyện sanh thế giới Cực Lạc, mình lại có thể niệm chí tâm, cho đến mười niệm, nhưng đây là do sự quan hệ từ sự gieo trồng đời trước mà nay chín, nếu chẳng phải vậy, thì sợ rằng nghiệp chướng dắt dẫn, bạn lành khó gặp, mười niệm khó thành. Bị bệnh khổ bức xúc, nghiệp trước chiêu cảm, chánh niệm khó thành, mười niệm tuy dễ, thật ra khó may mắn tập trung. Ngay lúc thân thể con người khỏe mạnh, dõng mãnh tinh tấn mà không thể giữ gìn tâm may mắn ấy, sớm chuẩn bị cho tư lương tịnh độ, để khỏi đến lúc cần đến không kịp.
Giữ không được cái tâm ở lại lúc ta mạng chung, muốn mời Thiện tri thức đến để khai thị hoặc trợ niệm, thì có biết lúc mạng chung đến không? Mời được Thiện tri thức không? Cần có Thiện tri thức khai thị trợ niệm cũng khó được để mà nhờ cậy! (Có người trợ niệm thì chẳng vãng sanh, không người trợ niệm đã vãng sanh rồi), ngay cả tự mình còn nương cậy không được, huống nữa nương cậy người khác! Nương cậy có được không? Lúc vãng sanh phát sanh chướng ngại, mạng anh liền dứt rồi; cho nên muốn vãng sanh về thế giới Cực Lạc thì nên làm cái việc có cơ sở chắc chắn, không nên giữ lấy cái tâm may mắn đó!
Ngài Thiện Đạo đại sư, trong bài kệ khuyến hóa, nói rằng:
“Lần nữa da gà tóc hạt, nhìn xem bước đi lóng cóng, chỉ có tu hành nẻo chánh, thường chuyên niệm Phật A Di Đà”.