Trong kinh Quán Vô Lượng Thọ nói về chín phẩm có sự cao thấp, bao gồm đầy đủ Thượng phẩm và Hạ phẩm nhưng chẳng ra ngoài hai thứ tâm.

1. Định tâm: Như tu định tập quán, vãng sanh Thượng phẩm.

2. Chuyên tâm: Chỉ cần niệm danh hiệu Phật, thực hành mọi điều lành, hồi hướng phát nguyện thì được thành tựu Hạ phẩm.

Vẫn cần phải cả đời qui hướng, suốt kiếp tinh tu, khi ngồi nằm thường hướng về phương Tây. Mỗi khi hành đạo kính lễ và lúc niệm Phật phát nguyện phải chí thành khẩn thiết không có ý niệm gì khác. Giống như phạm nhân khi đi đến pháp trường, như kẻ mang tội thân ở trong tù ngục; lại giống như đang bị giặc thù bức bách, nạn nước lửa vây khốn. Chỉ chuyên tâm cầu giải cứu, mong thoát khỏi đau khổ trong luân hồi, nhanh chóng chứng đắc Vô sanh, cứu độ khắp cả muôn loài, kế thừa và làm hưng thịnh Tam Bảo, quyết tâm báo đáp bốn ân. Nếu có tâm chí thành như thế tất nhiên sẽ đạt được như chí nguyện.

Còn như ngôn ngữ và hành động hoàn toàn không phù hợp, lòng tin yếu kém, không có tâm niệm tinh tấn đối với Phật Pháp, lại có ý thường hay gián đoạn, dựa vào sự lười biếng này mà hy vọng lúc lâm chung được vãng sanh, chỉ e nghiệp chướng ngăn trở khó gặp được bạn lành, gió lửa bức bách, chánh niệm không không thành tựu.

Tại sao? Vì hiện nay là nhân, lâm chung là quả. Cần phải có nhân chân thật thì quả mới không giả dối. Bởi lẽ, âm thanh hài hòa thì tiếng vang thuận, hình thẳng tất bóng ngay.

Nếu muốn lâm chung thành tựu mười niệm ắt phải có sự chuẩn bị trước, tập hợp các công đức, đồng thời hồi hướng lúc lâm chung, niệm niệm không thiếu sót thì không phải lo lắng điều gì.

Hai thứ luân chuyển thiện ác, hai loại quả báo khổ vui, đều do ba nghiệp tạo ra, bốn duyên

* phát sanh, sáu nhân* làm thành, năm quả* thâu nhiếp.

* Nếu khởi một tâm niệm sân hận, tà dâm tức là tạo nghiệp đọa vào Địa ngục.

* Khởi một tâm niệm tham lam keo kiệt, không bố thí tức là tạo nghiệp Ngạ quỉ.

* Khởi một tâm niệm ngu si tăm tối tức là tạo nghiệp Súc sanh.Khởi một tâm niệm ngã mạn cống cao tức là tạo nghiệp A tu la.

* Giữ vững năm giới tức là nghiệp Người.

* Chuyên tu mười điều lành tức là nghiệp của chư Thiên.

* Chứng ngộ “Nhân không” tức là nghiệp của hàng Thanh Văn.

* Thấu rõ lý duyên sanh tức là nghiệp Duyên Giác. Gồm tu Lục độ tức là nghiệp của Bồ Tát. Tâm từ bi chân thật, bình đẳng chính là nghiệp của Phật.

* Nếu tâm thanh tịnh thì hóa sanh nơi cõi tịnh đài hương cây báu.

* Tâm cấu nhiễm thì bẩm thọ thân hình nơi cõi nhơ uế, hầm hố gò nổng.

Đó là quả cân xứng nhau, có thể cảm nên tăng thượng duyên. Vì vậy, rời tự tâm không có lý thể nào khác.

Kinh Duy Ma Cật nói:

“Muốn được Tịnh độ chỉ cần thanh tịnh tâm mình. Tùy theo tâm mình thanh tịnh thì cõi Phật thanh tịnh”.

Kinh này còn nói:

“Tâm cấu nhiễm cho nên chúng sanh cấu nhiễm. Tâm thanh tịnh cho nên chúng sanh thanh tịnh”.

Kinh Hoa Nghiêm nói:

“Cũng giống như báu vật Tâm vương Tùy theo tâm mà thấy các sắc Bởi vì tâm chúng sanh thanh tịnh

Nên được thấy cõi Phật thanh tịnh”.

Kinh Đại Tập nói:

“Muốn cảnh giới bên ngoài thanh tịnh, trước hết phải thanh tịnh tâm mình”

Do đó nên biết, tất cả đều trở về tâm, muôn pháp do nơi ta. Muốn được quả thanh tịnh phải thực hành nhân thanh tịnh, giống như bản chất của nước thì chảy xuống chỗ thấp, lửa thì bốc lên cao, xu thế tất nhiên như vậy, đâu có gì phải nghi ngờ.