Cầu nguyện, phục nguyện, phổ nguyện, phát nguyện, ý nghĩa khác nhau như thế nào?
Kính bạch thầy, con thường nghe cầu nguyện, phục nguyện, phổ nguyện và phát nguyện, nhưng con chưa hiểu rõ sự khác biệt của những từ ngữ nầy. Kính mong thầy giải thích cho con được rõ. Con kính cám ơn thầy.
8/1/2022 8:50:21 AM
Việc cầu nguyện là biểu lộ tình cảm với lòng ước muốn của chúng ta nhằm hướng đến một vấn đề nào đó, mong vấn đề đó chóng được kết quả thành tựu như ý muốn. Vì thế, nên việc cầu nguyện nó không nằm trong phạm trù của logic hay trí óc. Nó vượt lên trên những thứ đó. Hầu hết các tôn giáo không có tôn giáo nào lại không có những hình thức cúng tế cầu nguyện. Tuy nhiên, việc cầu nguyện đó có đạt được như ý muốn của mình hay không lại là một vấn đề khác. Không phải ai cầu nguyện rồi cũng được toại nguyện như ý hết. Điều nầy còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố, nhất là người cầu nguyện và đối tượng cầu nguyện. Phật tử hỏi: Cầu nguyện, phục nguyện, phổ nguyện và phát nguyện giữa những từ ngữ nầy có khác nhau không? Xin thưa, xét về mặt từ ngữ thì có khác đôi chút, nhưng mục đích nhắm tới thì không có khác mấy.
Cầu nguyện thì bất cứ ở đâu và lúc nào cũng có thể cầu nguyện được cả. Tuy nhiên, sự cầu nguyện tùy theo mỗi hoàn cảnh, tâm trạng mà tính chất của nó có rộng hẹp khác nhau. Như cầu nguyện cho mình được làm ăn suôn sẻ phát đạt, gia đạo được bình an, hay mua may bán đắt v.v... Nói chung, việc cầu nguyện nào có tánh cách nhằm lợi ích cho riêng mình, thì việc cầu nguyện đó rất là ích kỷ nhỏ hẹp. Ngược lại, nếu cầu nguyện vì tha nhân, mong cho mọi người được an lạc hạnh phúc, thế giới sống chung hòa bình hay mưa thuận gió hòa, mùa màng thịnh vượng v.v... thì việc cầu nguyện đó mang tính phổ cập rộng rãi, phát xuất từ tấm lòng từ bi lợi người lợi vật mà ra.
Còn nói phục nguyện, là vì khi bắt đầu thật hành khóa lễ tụng niệm là đã có phần cầu (kỳ) nguyện. Vì vậy, nên cuối thời kinh lại nguyện thêm một lần nữa nên nói là phục nguyện. Phục có nghĩa là lại; nguyện có nghĩa là mong muốn. Có nghĩa là mình mong muốn thêm một lần nữa, cầu cho cõi âm thì chóng được siêu thoát, cõi dương thì được thái hòa an lạc...
Còn nói phổ nguyện là nguyện khắp hết muôn loài chúng sinh không phân biệt thân sơ, nguyện cho tất cả đều được ân triêm lợi lạc. Như nói: "phổ nguyện âm siêu dương thới, pháp giới chúng sinh, đều trọn thành Phật đạo". Nguyện như thế là gồm thâu không bỏ sót một loài nào cả.
Riêng về hai chữ phát nguyện nghĩa của nó không giống như những việc cầu nguyện nói trên. Bởi phát nguyện là tự mình phát ra mong muốn làm một điều gì đó nhằm đem lại lợi lạc cho mình và người. Như nói: phát nguyện thọ Bát quan trai giới, phát nguyện làm lành lánh dữ hay phát nguyện ăn chay trường v.v... Đó là tự mình phát nguyện tha thiết muốn làm việc đó không có ai bắt buộc mình cả. Khi đã phát nguyện rồi, thì mình phải cố gắng gìn giữ không cho sai phạm. Sự phát nguyện nầy rất là thiết yếu cho việc tu hành hướng thượng của chúng ta vậy.
Trích từ: Một Trăm Câu Hỏi Phật Pháp Tập 3.
Thượng Tọa Thích Phước Thái