Không sát sinh là giới đầu trong giới luật rất là cơ bản của Phật. Nhưng vấn đề năm mùi vị khiến miệng người ưa thích, bởi đã là thói quen do nghiệp lực dẫn dắt từ nhiều đời nhiều kiếp, nếu một người nào đó buông bỏ mỹ vị mà đổi lại ăn đồ chay thì rất là chẳng đơn giản chút nào mà lại khó khăn mười phần. Ăn đồ chay, chúng ta là người tu hành học Phật cần phải suy tư về nó, chứ không phải là ưa hay không ưa ăn! Vấn đề ăn được hay không, dễ hay khó thì đó là vấn đề tu hành học Phật, chí thành chân tâm hay không của chính mình? Nếu học tu hành chí thành chân tâm thì giữ vững nguyên tắc, xả bỏ sự thèm muốn cửa miệng, chỉ ăn toàn đồ chay! Như nếu tin Phật mà không tu hành, không dùng đồ chay; Đó là “ý thức” quyết định sự “tồn tại” không dính líu với người khác. Ăn chay là một lối đi tắt hoàn chỉnh nhân cách. Tâm lý sẽ ảnh hưởng sinh lý, nếu ở nơi tâm lý cho rằng đồ chay không thích ăn, thế thì nuốt không trôi; cho là ưa ăn thì dù không bỏ bột nêm vào mà ăn vẫn thấy ngon, thích ăn chay hay không, ăn được hay không đều do ở nơi tâm lý phát sinh ra cả. Thật sự mà nói, bởi vì thế mà có những cụ già bà lão ăn chay đến mấy chục năm, đến lúc gần chết còn bỏ chay ăn mặn; có những Tỳ kheo sau khi hoàn tục vẫn vậy không ưa thích thịt cá. Có thể thấy rằng người đời giữ vững nguyên tắc là một việc rất gian nan khổ sở! Một người lập chí học Phật tu hành, việc sinh tử đều có thể buông bỏ thì hà tất gì ở nơi một chút việc ăn chay mà làm cho chướng ngại ngay nơi tâm lý. Chúng tại gia chúng ta, muốn thoát lìa biển khổ mới đi học Phật, lại còn sợ ăn chay, cho là đồ chay sẽ làm tổn thương sức khỏe! Như thế e rằng học không được cái gì cả!
Ăn chay, đối với đạo Phật thật ra là việc nhỏ, nhưng ngược lại là cửa ngõ số một cho người học Phật. Chúng ta trang nghiêm cuộc sống Phật đạo, không nên theo thế tục tham lam mưu cầu sự thèm muốn miệng bụng, đường lớn ngay phía trước, quần ma nhường lối, còn có cái gì so bì nghiêm túc bằng việc ăn chay?
Có người nói rằng: Học Phật thì tốt. Cũng có người cho rằng: Tâm tốt thì tốt, sao nhất định phải ăn chay học Phật? Anh cho rằng cuộc sống hiện tại tốt, không ăn chay thì không ăn chay; Song học Phật là muốn ra khỏi sáu nẻo luân hồi (ra khỏi ba cõi), lìa khổ được vui, thì phải ăn chay.
Tất cả chúng sinh bình đẳng, người cho rằng lòng dạ của người tốt, vậy thì hãy nhìn xem sự đau đớn giãy giụa, rên la, sợ sệt khi chúng sinh bị giết, người nói đó là tấm lòng tốt của người phải không? Mọi chúng ta nhu cầu cho thân thể ít, mà ăn thịt lại nhiều, ngay trên việc ăn uống lại cầu cho vị ngon thích miệng, vì nhất thời miệng bụng hưởng thụ mới giết chúng sinh để ăn, như vậy người có lòng Từ bi không? Đệ tử của Phật thì tâm phải thanh tịnh, thân cũng cần trong sạch. Những người ăn thịt chúng sinh đem bao tử của mình làm chỗ chôn cất chúng sinh, thế thì thân thể của người có trong sạch không? Mà thân đã không trong sạch, thì chư Phật, Bồ tát không nguyện ở với người rồi.
Kỳ thật, thịt chúng sinh không phải là vị ngon họp khẩu mà là những đồ gia vị, nếu trong lúc nấu nướng thịt chúng sinh mà không nêm bất cứ thứ gia vị nào để điều chỉnh, người sẽ thấy rằng không ngon, ăn không được.
Người đời phần lớn cho rằng chỉ có “sơn trân hải vị”, thịt béo cá to mới ngon, mới có dinh dưỡng. Rau xanh, đậu hủ những món quay qua quay lại của hạng người bần cùng mới ăn. Kỳ thật cái ngon của đồ chay hay mặn, rau đậu hay cá thịt, khi vào miệng qua cổ rồi, vị gì cũng đều không còn nữa! Ăn uống chủ yếu là làm cho bao tử không đói, miệng không khát, duy trì thân thể mạnh khỏe. Đồ ăn không phải là xem đẹp xấu, giá trị cao thấp của nó để phân biệt tốt xấu, mà phải coi thử ăn nó có khỏe mạnh cơ thể hay không.
Ăn chay, không ăn thịt chúng sinh, ngay cả những đồ có pha chế thịt hay trứng cũng chẳng được ăn.
Ăn chay, không ăn thịt chúng sinh, nhưng mua về những đồ giả gà, giả cá v.v... nói chung là những đồ giống như thịt cá, để ăn cũng chẳng được. Bởi vì đây là tuy niệng không ăn thịt chúng sinh, ngược lại trong tâm lại ăn, thân thể thì tịnh mà trong tâm không tịnh.
Học Phật tức nên ăn chay, nếu người khác trong gia đình phản đối thì trước nên hiểu rõ đạo lý Phật dạy, ở gia đình, ở xã hội, nương soi lý Phật mà làm, làm cho đức hạnh mình tốt, trong tâm thanh tịnh, khiến những người khác trong gia đình hiểu được anh đối với ngày chưa học Phật về trước tâm tham lớn, tâm sân nặng, thiếu sót trách nhiệm cảm đến tâm từ bi; Đến nay sau khi học Phật tất cả đều biến đổi, tâm tham ít, tâm sân mỏng, từ ái với người, làm việc có trách nhiệm gánh vát. Khiến cho người ta hiểu chỗ tốt mà anh học Phật, đối với gia đình và xã hội. Lúc đó muốn ăn chay, người nhà không những không phản đối mà ngược lại khởi tâm đồng tình, lần lần học cùng anh. Như học Phật mà chỉ học ăn chay, không học việc gì khác, thì nhất định sinh chướng ngại.
Phật học muốn cầu bình đẳng, từ bi thì phải ngăn chặn việc sát sinh, cho nên đề xướng ăn chay. Từ trước đến nay người ăn chay thuộc về lý do tôn giáo. Những năm gần đây vì sau khi khoa học dinh dưỡng và cuộc sống tiến hóa tiến bộ, mới biết rằng ăn chay và sức khỏe có sự quan hệ mật thiết với nhau, ăn dùng thân xác động vật tệ hại vô cùng. Gần đây vừa phát hiện dùng đồ ăn thiên nhiên tươi sạch thay thế cho thịt và đồ ăn gia công bào chế, không những thể lực mạnh khỏe mà độc tố trong cơ thể cũng giảm ít đi, đối với nhiều tật bệnh khó trị cũng trợ giúp rất lớn, khiến người có chứng bệnh đau đầu cũng có thông tin trị bớt.
Nay các chuyên gia khoa học gần đây nghiên cứu thành phần dinh dưỡng đối với đồ chay, đề cập tới phân lượng dinh dưỡng của đồ ăn mà thân thể nhu cầu, đưa ra một giới thiệu đơn giản thành phần dinh dưỡng của đồ ăn mà nhân loại nhu cầu, bao quát có:
1 Đường
2 Dầu, mỡ
3 Chất lòng trắng trứng (Protêin)
4 Chất khoáng.
5 Chất cà rốt (Carotin) và Vitamin.
6 Vitami PP.
Giờ xin đem nguồn gốc các chất dinh dưỡng của thực vật mà cơ thể con người nhu cầu nói rõ sau đây, mong rằng mọi người có chỗ nhận biết:
- Đường: Có ở trong các loại ngũ cốc, đậu xanh, đậu vàng v.v...
- Dầu, mỡ: Có trong rau cải, đậu vàng, đậu phộng, mè, ngô, rau, dầu, hạnh nhân, đậu xanh v.v... Trong trái cây thì hạt dưa hấu, trái dừa, hạt dẻ, quả hạch đào v.v...
- Chất Prôtêin: Trong rau cải thì có ở trong các loại họ đậu và các món được bào chế, toàn lúa mạch được bào chế, con men, ngô, quả có hạt, đậu vàng, đậu phộng, mè, hạt hoa hướng dương, bốn món trên hàm lượng rất phong phú.
- Chất khoáng: Chế ra từ các món họ đậu như mè (vừng), con men chế ra từ ngũ cốc, rau cỏ xanh như: Hải đới (côn bố tên thuốc), bí đỏ, đông cô (nấm), cà chua v.v...
- Chất Carôtin và Vitamin: Các loại đậu, mộng đậu, rau lá xanh và các loại trái cây v.v...
- Vitamin P.P: Đậu phộng, các sản phẩm được chế toàn ngũ cốc, gạo chưa giã và các loại đậu.
Ăn uống chủ yếu tốt nhất là gạo chưa giã, hoặc toàn mì miếng, không cần phải ăn mì trắng gạo trắng. Nếu gạo chưa giã không dễ mua thì có thể dùng mầm phôi để thay thế cũng được.
Phải nên thường dùng các loại rau cải tốt tươi, trái cây cũng nên ăn nhiều, lá rau xanh tốt tươi phải có trên một nửa trong bữa ăn.
Rau cải, trái cây lúc mua về dùng năm phần muối và một trăm phần nước ngâm nó mấy phút xong đem tẩy rửa ở vòi nước sạch, để trừ khử nồng độ của thuốc độc.
Ăn uống tốt nhất có một vấn đề rất là trọng yếu tức là rau cải, trái cây, hoặc rau non cần phải không có thuốc men độc địa, ký sinh trùng hoặc ô nhiễm. Không như vậy thì rất là nguy hại, rất phải nên chú ý.
Các loại đậu, đậu phộng, mè, (vừng) là gốc chủ yếu của Protein, không nên ngại làm phiền mà không ăn đó, chỉ ăn đậu hũ, đậu tương thôi thì sẽ không đủ dinh dưỡng. Nếu dùng nó quá lượng sẽ có lúc bị đau, thì nên dừng ăn mấy ngày sẽ hết đau, giảm lượng ăn mà không hết tức là người đó có bệnh, nên cần phải đến thầy thuốc.
Rau cải không nên ăn lạnh, lúc nấu nên bỏ thêm mấy miếng gừng để được trung hòa.
Rau cải, trái cây, đậu phộng, tốt nhất là ăn sống, vì ăn sống dinh đưỡng nhiều hơn là nấu ăn chín (hạt giống nóng quá sẽ không thể nảy mầm sinh trưởng).
Mè (vừng) nếu lúc có cát lộn vào, nên dùng nước đãi bỏ và đem rang chín mà ăn.
Cơm gạo lức (gạo chưa giã) là phương cách tốt nhất.
Gạo lức, cách nấu nếu giống như gạo trắng, cơm đó nấu ra hạt sẽ khô xảm khó nuốt, ăn xong lại khó tiêu hóa; Nếu như hiểu được cách nấu thì cơm khi nấu ra sẽ rất mềm mà lại dễ ăn, hiệu suất tiêu hóa lại cao hơn gạo tinh trắng - phương pháp nấu cơm gạo lức như sau:
1 Gạo lức chưa được vo sạch mà đã gấp rút nấu, vì bên ngoài của lớp gạo lức có một lớp vỏ đen, nước ngấm qua lớp vỏ đen này để đến được gạo bên trong ít nhất là hai giờ đồng hồ, cho nên giả như lúc nấu là sáng, thì hay nhất là trước lúc gần ngủ đem gạo rửa sạch ngâm một đêm.
2 Lúc nấu để nước ngập gạo và trên một nửa so với gạo. Dùng nồi nấu mau tốt hơn dùng nồi điện.
3 - Thời gian nấu cần phải lâu hơn thời gian nấu cơm trắng hơn mười phút.
4 Không được nấu chín thì ăn liền, đợi trong nồi giữ yên cơm sau mười phút, từ từ nguội dần rồi mới mở nắp ra ăn. Nên nhai nhỏ nuốt chậm, không nhai nhỏ thì không dễ tiêu hóa.
Trên đây là bốn phương cách để nấu cơm gạo lức, đã ăn ngon mà sức tiêu hóa lại cao.
Các loại đậu lúc nấu thì chẳng cần rửa kỹ mới nấu, nhưng cũng nên phải ngâm sau vài giờ mới dễ nấu chín nhừ.
Buổi sáng nên ăn no khoảng tám phần, không cần chỉ ăn cháo, tương, rau, cũng được. Trưa ăn no khoảng bảy phần, bữa chiều no năm phần. Bữa chiều không nên ăn quá no, càng không nên ăn dặm buổi tối, vì ăn dặm buổi tối rồi ngủ, lúc ngủ dậy, nước dịch xúc tác vấn đề tiêu hóa giảm ít đi, mức độ tiêu hóa tự nhiên chậm lại, kết quả sáng ngày thứ hai không còn muốn ăn sáng nữa.
Sau khi ăn xong trong vòng một tiếng đồng hồ không được tỉnh tọa hoặc niệm Phật to tiếng, vì như thế dễ sinh bệnh về đường ruột. Đây là tác dụng của sinh lý.
Ăn chay, vì không rõ về dinh dưỡng đối với đồ ăn cho nên cho rằng dinh dưỡng không tốt, thân thể suy nhược, lại sợ ăn chay không tốt nên thối lui tâm Phật, thế thì rất là đáng tiếc!
Chất dinh dưỡng trong thân thể chúng ta nhu cầu thành phần thực vật hàm lượng phong phú hơn xa so với động vật. Ngày nay chúng ta tu hành học Phật, mượn giả tu chơn, nghiên cứu đối với dinh dưỡng đồ ăn chay, không được thiếu sót, mong mọi người cùng đồng nghiên cứu, để thân thể cường tráng khỏe mạnh, làm gương mẫu tốt để độ được nhiều chúng sinh.
Ăn chay điều cần yếu là cân bằng được sự ăn uống với thân tâm, mới có thể thu được hiệu quả lớn.
Ăn đồ sống là sản phẩm thánh làm đẹp dung mạo.
Ăn đồ sống là thuốc hay làm giảm béo phì.
Ăn đồ sống (là phép ăn thiên nhiên) là đồ ăn về thực vật mà đồ ăn đó chưa được nấu chín và trải qua sự gia công bào chế, ví như rau cải, trái cây, dưa, đậu v.v... các loại.
Vấn đề ăn sống, bất kỳ người nào cũng đều có thể thực hành, có ích mà không có hại, ví dụ như phần lớn hoặc toàn bộ là đồ ăn sống, một vài tình cảnh nào đó tốt nhất là cần phải trải qua thời kỳ quá độ, trước thì số ít, sau lần lần tăng thêm, chờ đến sau ba tháng thì mới ăn đồ sống số nhiều.
Có vài nguyên tắc là người chủ yếu ăn thịt, nếu như một vài biến chuyển do ăn đồ chay hoặc ăn đồ sống, chất độc trong cơ thể sẽ bài tiết ra rất mau, có thể chịu không được.
Ăn đồ sống là phép ăn thiên nhiên mục tiêu sau cùng là lấy mầm cải của hạt nảy ra hay trái cây, rau cải làm chủ yếu. Nhưng khi mới bắt đầu, đường ruột vì chưa có thói quen lập tức, vì vậy cần phải trải qua một khoảng thời gian (ước chừng ba tháng), ở trong khoảng thời gian này nếu có thể tuân thủ một vài nguyên tắc cơ bản, thì sẽ dễ dàng thay đổi thôi:
1 - Lần hồi tăng thêm lượng rau quả tươi tốt. Mức độ thấp nhất là 5O% rau sống.
2 Trước và sau bữa ăn không nên uống canh và nước, vì sẽ làm loãng đi chất nước dịnh kích thích tiêu hóa.
3 Lúc đói mới ăn, lúc tâm tình không tốt, hay nhất là không nên ăn.
4 Trái cây ăn tốt nhất là thời gian giữa hai bữa ăn, trái cây rất dễ tiêu hóa, nhưng nếu như ăn sau bữa ăn thì không thể hoàn toàn phát huy được hết tác dụng dinh dưỡng của nó.
Sau đây là một chút kiến nghị về ba bữa ăn trong một ngày:
Sáng có thể kiểm soát cái tốt cái xấu trạng thái và tinh thần của một ngày, nhân đây lựa chọn đồ ăn cần đặc biệt chú ý. Buổi sáng trái cây là lý tưởng nhất, chỉ cần thêm một ít hạt đậu phộng hoặc mè.
Đổi cách ăn tốt là ăn đồ sống như thế có hưởng thọ những đặc quyền như là: Tiêu hóa tốt, đường ruột thông suốt, nhuận trường, giấc ngủ yên ổn, thậm chí đối với bên ngoài của con người cũng sẽ thay đổi (trẻ trung), đầu tóc đen mướt, răng cứng cáp, da dẻ mịn màng, hai mắt có thần.
Khi thời gian đầu thân thể giảm cân, đây là hiện tượng đáng mừng, bởi vì trong cơ thể sẽ bài tiết ra những tế bào không tốt, mới có thể tổ chức lại những tế bào mới. Ở trong thời gian chuyển biến có một vài việc có thể sẽ cảm thấy không được thích nghi như: Cảm giác đau đầu, phát nóng, hoặc tinh thần không phấn chấn... đây là những độc tố trong cơ thể bài tiết quá mau, độc tố còn lại ở trong máu dịch tuần hoàn dẫn đến như vậy. Nhưng những hiện tượng này sẽ qua mau (không cần đi bác sĩ hoặc uống thuốc gì cả), qua thời gian sau đó có cảm giác mỏi mệt rã rời. Nên rất tự nhiên bình tĩnh, người nào nếu tuân thủ những qui luật này, thì sức khỏe, vui vẻ thuộc của người đó; Nếu ngược lại, thì tật bệnh, già suy sẽ là một phần lớn trong cuộc sống của con người. Sự lựa chọn sau cùng vẫn là ở nơi tự cá nhân mỗi người.