Home > Khai Thị Phật Học
Nhận Rõ Trách Nhiệm Làm Người
Hòa Thượng Thích Tuyên Hóa | Tỳ Kheo Thích Minh Định, Việt Dịch


"Không thọ một phen lạnh thấu xương Sao được hoa mai thơm ngát mũi".

Người ở đời, phải biết trách nhiệm làm người như thế nào? Trách nhiệm con người là phục vụ cho kẻ khác, lợi ích cho kẻ khác. Xem hết thảy phúc lợi của người như phúc lợi của mình, xem hết thảy đau khổ của người khác, như đau khổ của chính mình. Ðó là vì một số người tự nguyện, phúc lợi vậy, một số người kém may mắn, đau khổ vậy. Vì có quan hệ như thế, cho nên phúc lợi của mình, có thể nhường lại cho kẻ khác, còn đau khổ của kẻ khác, coi như của chính mình. Nếu làm được như thế, thì biết rõ trách nhiệm của mình. Mỗi lời nói cử chỉ hành động phải vì người phục vụ, tổn mình lợi người. Nhưng hiện tại con người lại làm ngược lại, họ chỉ biết vì mình mà phục vụ, tổn người lợi mình, với thiên thức vốn có và trách nhiệm trái ngược nhau.

Vua đời nhà Thương, lấy thiên hạ làm trách nhiệm của mình. Khi thấy một người đói, như chính mình chưa chiếu cứ tốt người này, khiến cho họ đói, thấy một người bị lạnh, như chính mình chưa chiếu cứ tốt người này, khiến cho họ lạnh. Vua thời xưa như vậy đó, lấy thiên hạ làm trách nhiệm của mình. Nếu có người chưa được an lạc hạnh phúc, tức là mình làm không tốt, chưa tận trách nhiệm, cho nên vua kia là hiền tướng.

Nếu chúng ta đều có thể nghĩ làm như thế, thì trên thế giới, hết thảy tai nạn đều không xảy ra. Hiện tại vì sao có thiên tai hoạn nạn? Vì tâm người không công bằng, không hiểu cách làm người, cho nên gây thành tai nạn nhân họa, và đủ thứ việc không như ý. Con người đã quên mất nguồn gốc, từ sáng đến tối, sống trong cơn say, chết trong ảo mộng, bận rộn chỉ vì mình mà tính toán, chứ không phải vì người khác. Cho nên thế giới càng ngày càng tệ hại. Truyền thống cố hữu đạo đức Trung Quốc, là phải lợi ích kẻ khác mà xem mình bé nhỏ. Cho nên thời xưa thái bình thịnh vượng. Hiện nay chúng ta cũng đừng đồi bại theo thế giới, đồng lưu hợp ô. Tư tưởng phải thuần chánh, hành vi phải cao thượng, đầu đội trời, chân đạp đất, chánh đại quang minh, là người làm lợi ích cho thế giới. Như vậy công phu bạn ngồi thiền cũng tương ưng, mỗi cử chỉ hành động cũng được hộ pháp thiện thần đến ủng hộ. Tại sao hiện nay không được thiện thần đến ủng hộ? Vì chúng ta còn chưa hiểu trách nhiệm của mình. Người học Phật phải nhận thức rõ ràng một chút về vấn đề này.