Nhớ nghĩ và niệm là hai cách hay là một cách?
Phẩm Đại Thế Chí Bồ tát viên thông của kinh Lăng nghiêm nói: “Nhớ nghĩ (ức) đến Phật, niệm Phật thì hiện tại và tương lai nhất định thấy Phật”. Câu này có bốn vấn đề: 1. Nhớ nghĩ và niệm là hai cách hay là một cách? 2. Niệm là dùng khẩu niệm hay là dùng tâm niệm? 3. Phật được thấy là hóa Phật hay là Phật tính? 4. Nếu đem tâm nhớ nghĩ Phật và tâm niệm Phật so với tham thoại đầu của nhà Thiền có điểm nào khác nhau?
8/5/2022 6:55:50 PM
Vấn đề thứ nhất thuộc về ngữ pháp. Trong chữ Hán có rất nhiều thuật từ có hai chữ, mà hai chữ đó thường có ý nghĩa liên quan, ví dụ như ngôn ngữ, tư tưởng, hành động, hoan hỷ, v.v… “Ức niệm” là thuộc loại thuật từ này. Nhưng nếu phân tích và giải thích từng từ cũng được. Ức là nhớ rõ không quên, niệm chính là trở về trong giây phút hiện tại. Thứ hai là dùng tâm niệm. Thứ ba là chỉ Phật tính. Thứ tư là không nên câu nệ vào hình thức. Kinh văn vốn thông suốt, không nên lấy tông phái hay pháp môn làm giới hạn. Nhưng chúng ta từ pháp môn tu mà giảng nên có sự sai biệt. Mục đích tham thoại đầu của Thiền là khai ngộ. Còn mục đích niệm Phật là vãng sanh.