Tính chất hiện hữu chung của ba cõi là như thế nào?
2/22/2023 7:45:59 PM
Tính chất chung của ba cõi (tam giới hay tam hữu) là:
tất cả đều do tâm tạo; hay nói khác đi là do nghiệp tạo. Ba cõi thuộc về thế giới vô thường trong luân hồi sinh tử. Tuy nhiên, chúng sanh ở mỗi cõi có những cộng nghiệp riêng. Ví dụ ở cõi Dục, có năm loài chúng sanh của dục ái sống chung với nhau: trời dục giới, người, địa ngục, ngạ quỷ, và súc sinh; vì vậy gọi là “ngũ thú tạp cư”. Tuy nhiên, chỉ có hai loài có thể nhìn thấy nhau trong mọi sinh hoạt đó là người và vật. Cõi Sắc bao gồm bốn tầng thiền Sắc giới, đó là cõi an lạc hạnh phúc a. Do xa rời các vọng niệm (ly sinh hỷ lạc), b. Do định tâm (định sinh hỷ lạc), c. Do an trú lạc thâm sâu (ly hỷ diệu lạc) và d. Do xả niệm thanh tịnh. Trong các cảnh giới tương ứng với Tứ thiền Sắc giới, có cõi Vô Tưởng thiên
(asannasatta), chúng sanh trong cõi này có hình thể nhưng không có tâm thức nên gọi là vô tưởng. Cõi Vô Sắc bao gồm bốn tầng thiền: a. Không vô biên xứ, b. Thức vô biên xứ, c. Vô sở hữu xứ, và d. phi tưởng phi phi tưởng xứ. Chúng sanh ở cõi vô sắc chỉ có tâm mà không có hình thể.
Biểu đồ Tam Giới
Cõi người và các cõi khác:
Người
(skt. nāra)
A tu la
(skt. asura)
Địa ngục
(skt. naraka)
Ngạ quỷ
(skt. preta)
Súc sinh
(skt. paśu)
Sáu cõi trời Dục giới (Lục dục thiên)
Tứ thiên vương
(skt. cāturmahārājika);
Đao Lợi hay Tam Thập Tam thiên
(skt. trayastriṃśa);
Dạ ma (skt. yāmadeva)
hoặc Tu dạ ma thiên (skt. suyāma); Đâu Suất thiên (skt. tuṣita);
Hóa Lạc thiên (skt. nirmāṇarati);
Tha Hoá Tự Tại thiên
(skt. paranirmitavaśavarti);
Phạm Thân thiên
(skt. brahmakāyika)
Có chỗ ghi là Phạm Chúng thiên (skt. brahmaparśadya).
Phạm Phụ thiên
(skt. brahmapurohita); Đại Phạm thiên
(skt. mahābrahmā).
Thiểu Quang thiên
(skt. parīttābha);
Vô Lượng Quang thiên
(skt. apramāṇābha);
Cực Quang Tịnh thiên
(skt. abhāsvara)
Cựu dịch là Quang Âm thiên.
Thiểu Tịnh thiên
(skt. parīttaśubha);
Vô Lượng Tịnh thiên
(skt. apramāṇaśubha); Biến Tịnh thiên
(skt. śubhakṛtsna).
Vô Vân thiên (skt. anabhraka);
Phúc Sinh thiên (skt. puṇyaprasava);
Quảng Quả thiên (skt. bṛhatphala);
Vô Tưởng thiên (skt. asāṃjñika);
Vô Phiền thiên (skt. avṛha);
Vô Nhiệt thiên (skt. atapa);
Thiện Kiến thiên (skt. sudarśana);
Sắc Cứu cánh thiên (skt. akaniṣṭha);
Hòa Âm Thiên (skt. aghaniṣṭha);
Đại Tự Tại thiên (skt. mahāmaheśvara).
Không vô biên xứ
(skt. ākāśanantyāyatana)
Thức vô biên xứ
(skt. vijñānanantyāyatana);
Vô sở hữu xứ
(skt. ākiṃcanyāyatana);
Phi tưởng phi phi tưởng xứ
(skt.naivasaṃjñā nāsaṃjñāyatana)
* Tam giới lục đạo (ba cõi sáu đường): cõi Dục, cõi Sắc, cõi Vô Sắc; trời, người, a tu la, địa ngục, ngạ quỷ, và súc sinh.