Sư người Thiên Trúc, vào thời Nguyên Ngụy đến ở chùa Vĩnh Ninh, kinh đô Lạc Dương. Sư giỏi về ngũ minh và pháp thuật.
Bấy giờ, có Kì Mẫu Hoài Văn làm thứ sử ở Tín Châu, thông minh tài trí, thành thạo mọi ngành nghề; công minh liêm chính nổi tiếng đương thời. Mỗi khi quốc gia kiến tạo cung điện, binh khí, ông đều tham gia. Vua lại có sắc lệnh cho ông sửa sang chùa Vĩnh Ninh. Hoài Văn thấy sư có pháp thuật kì đặc, nên thường mang nhiều phẩm vật cúng dường, để mong được học hỏi. Nhưng sư tiếp đãi ông rất bình thường, hoàn toàn không có gì đặc biệt. Hoài Văn rất tức giận.
Lúc ấy, tại Huyền Võ quán ở phía nam Lạc Dương có một vị khách tăng người thuộc bộ tộc Nhu Nhiên[27] là bạn cũ của sư ở Thiên Trúc, cưỡi ngựa, mặc áo da đến chùa. Hai vị rất tương đắc, cười nói tán dương suốt ngày không chán. Hoài Văn thấy vị tăng ấy nói tiếng Nhu nhiên, không hiểu được gì, mới đến thưa sư:
– Đệ tử rất muốn học hỏi, nên gần đây phụng sự cúng dường sư, chỉ mong được quan tâm, nhưng sư hoàn toàn không ban cho một lời. Còn vị tăng ấy là người Bắc địch mặt người dạ thú, sát sinh ăn thịt đâu đáng quí, đệ tử không muốn đối mặt để phải trở thành thù oán.
Sư nói:
– Ông chớ khinh thường vị ấy! Dù ông đọc vạn quyển sách, việc làm chưa chắc đã hơn.
Hoài Văn nói:
– Nếu ông ấy có khả năng, hãy tranh tài cùng tôi.
Sư nói:
– Ông có tài gì?
Hoài Văn đáp:
– Toán thuật thì không cần phải nói, còn bất luận nhìn núi, ngắm biển đều có thể tính biết độ cao, sâu và chu vi của nó, không sai một mảy may.
Sư cười, nói:
– Đây chỉ là trò đùa của trẻ con.
Trước sân có một cây táo rất lớn, kết rất nhiều quả. Bấy giờ là đầu tháng bảy, đương lúc quả chín. Sư ngước nhìn cây táo, nói với Hoài Văn:
– Ông có biết trên cây táo này có bao nhiêu quả không?
Hoài Văn ngạc nhiên, cười rồi thưa:
– Người tính toán biết được ắt phải dựa theo tiêu chuẩn đo đạc, thế thì thiên văn địa lí cũng có thể đoán biết. Nhưng cây cỏ ít nhiều đâu có tiêu chuẩn gì mà tính, nếu bảo tính được chỉ là nói khoác thôi.
Sư chỉ vị Tăng, nói:
– Vị ấy có thể biết.
Hoài Văn tức giận, không tin, liền lập giao ước tranh tài. Các vị tăng kì cựu đều đến xem để làm chứng. Sư nói rõ mọi việc với vị tăng ấy. Vị tăng mĩm cười chấp nhận.
Hoài Văn lại yêu cầu:
– Phải nói rõ bao nhiêu quả có hạt, bao nhiêu quả hư không hạt.
Sau khi chấp nhận việc đoán định, vị tăng rút trong cái đãy da trên lưng ra một vật giống như quả cân, dùng chỉ ngũ sắc để xỏ qua, lại xâu thêm một hạt bạch châu nữa. Vị tăng dùng vật này để đo đạc cây táo. Có lúc ngắm trên, ngắm dưới, đo trái, đo phải, rồi nhắm mắt, đi qua đi lại một hồi lâu. Sau đó vị tăng đến bên sư gật đầu cười và nói số lượng táo. Sư cho người hái hết, mời mọi người đến tra thì giống như kết quả vị tăng đã nói. Còn chưa tin Hoài Văn đích thân bổ ra xem có đúng số hạt chăng, kết quả rất chính xác. Hoài Văn xấu hổ cưỡi ngựa trở về.
Thường thấy người trong thành Lạc Dương lên Thiếu Thất ở Tung Sơn đốn củi, sư thầm nghĩ:
– Bá tánh phải gánh chịu bao nhiêu gian khổ như thế! Ta muốn dời tạm hai ngọn núi gối lên đầu sông Lạc, [28] đợi mọi người đốn đủ củi xong mang trả về, việc này không khó khăn gì, chỉ cần dùng vài thuật nhỏ là được. Nhưng sợ người thiếu hiểu biết, lầm cho ta là thánh nhơn, nên không dám.
Trước lúc lâm chung sư căn dặn đệ tử:
– Ta tạm nghỉ vài ba hôm để đi đến một nơi, các con phải nhớ tu tập theo chánh pháp, chớ quyến luyến!
Sau đó, sư bị cơn bệnh nhẹ, đóng cửa nằm nghỉ. Một người đệ tử lén nhìn qua khe cửa, thấy sư nằm ngửa, thân không chạm giường, liền gọi các huynh đệ đến xem. Một vị bất giác tằng hắng; nghe thế, sư nằm lại xuống giường như cũ, rồi nói vọng ra:
– Ai ngoài cửa đó! Sao không vào? Vì giường nóng quá, ta muốn mát một chút, ngươi chớ ngạc nhiên.
Vài ngày sau sư an nhiên thị tịch.