Một người chưa bỏ được rượu có quy y thọ giới được không?
Kính Bạch Thầy, một người bạn của con tôn kính đức Phật, thích học Phật và phát triển đời sống tâm linh nhưng lại chưa muốn quy y. Bạn ấy nêu lý do là bạn ấy thích uống rượu bia và cho là tự biết giới hạn thế nào là uống đủ. Bạn ấy chưa thấy Giới thứ năm có đủ tính thuyết phục. Bạch Thầy, thứ nhất là bạn ấy có nên Quy y Tam Bảo không? Thứ hai, bạn ấy nên hiểu Giới thứ năm thế nào cho đúng? Thứ ba, bạn ấy có nhất thiết phải thọ cả ngũ giới không? Thứ tư, nếu không thì sẽ ảnh hưởng đến sự tu tập ra sao?
8/1/2022 12:46:29 PM
Phật tử đã nêu ra bốn câu hỏi chung quanh về giới thứ năm mà Phật dạy người Phật tử không được uống rượu. Dựa vào bốn câu hỏi đó, tôi xin lần lượt góp chút thành ý như sau:
1. Phật tử hỏi, bạn ấy chưa bỏ được rượu vậy bạn ấy có nên quy y Tam bảo không?
Xin thưa ngay, bạn ấy nên quy y Tam bảo không có gì trở ngại. Thiết nghĩ, trong câu hỏi của Phật tử nên thêm vào hai chữ "Thọ giới" thì có lẽ đúng hơn. Bởi vì quy y Tam bảo không chưa đủ mà còn cần phải thọ trì năm giới cấm nữa.
Xin bạn đừng lo, vì khi bạn quy y thọ giới thì Giới sư nêu ra và hỏi từng giới một, nếu giới nào bạn thấy có thể giữ được thì bạn nói Mô Phật giữ được. Khi nói như thế, thì giới thể được thành tựu. Còn giới nào mà bạn thấy không thể giữ được thì bạn nên im lặng. Sự im lặng của bạn có nghĩa là bạn không thể giữ được giới đó. Thế là giới đó không thành tựu giới thể. Song có điều, tôi thành thật khuyên bạn, bạn nên ý thức rằng, nếu bạn không thọ thì bạn không gìn giữ. Mà không gìn giữ thì cuộc đời của bạn sẽ không có gì ngăn cản kềm thúc. Như ngựa không dây cương tha hồ chạy nhảy. Thế là đời ta trở nên phóng túng sống buông thả dễ bị sa ngã rơi vào hố thẳm của con đường trụy lạc sa đọa. Ngược lại, khi ta nhận giới rồi, thì ta mới cố gắng giữ gìn. Nhờ đó mà đời ta mới giảm bớt những khổ đau.
Như bạn biết thành phần của năm giới gồm có: 1. "Không sát sanh hại vật. 2. Không gian tham trộm cắp. 3. Không làm việc tà hạnh. 4. Không nói dối lường gạt, 5. không được uống rượu, và các thứ ma túy khác". Đó là năm nguyên lý đạo đức căn bản mà Phật đã chế ra, nhằm xây dựng con người hoàn thành nhơn cách đạo đức của một con người. Và từ đó tu tập tiến lên để chóng đạt thành Thánh quả. Cho nên, năm giới cấm Phật chế để cho người Phật tử hành trì thật tối ư quan trọng. Nếu chúng ta giữ tròn năm giới đó, thì chẳng những bản thân chúng ta được nhiều lợi lạc mà gia đình và xã hội cũng được nhiều lợi lạc. Bởi mỗi cá nhân là đơn vị của gia đình và xã hội. Cá nhân có tốt đẹp thì gia đình và xã hội mới tốt đẹp. Ngược lại, cá nhân xấu thì gia đình và xã hội xấu. Do đó, việc giáo dục xây dựng cá nhân là điều rất quan trọng trong đời sống hiện thực.
Trong năm giới đã nêu trên, khi quy y thọ giới, Giới tử phát nguyện trước Tam bảo giữ được giới nào thì tốt giới đó. Không bắt buộc phải nhận giữ hết năm giới. Thuật ngữ chuyên môn của Phật giáo gọi là: Ba la đề mộc xoa, Trung Hoa dịch là "Biệt giải thoát". Nghĩa là giữ được giới nào thì được tự do giải thoát của giới đó. Ví dụ, ta giữ giới không gian tham trộm cướp của người, thì ta được tự do đi lại không sợ ai cả. Ngược lại, nếu ta cướp giựt món đồ gì của ai là ta nơm nớp phập phồng lo sợ pháp luật sẽ truy nã bắt ta. Từ đó suy ra các giới khác cũng đều như thế. Thế nên, giới luật Phật chế là nhằm để cho con người có được tự do giải thoát. Giới luật không phải là điều ràng buộc mà nó đem lại lợi ích về mặt xây dựng đạo đức con người. Vì giới luật có công năng lợi ích như thế, cho nên ta phải phát nguyện gìn giữ cẩn trọng. Nếu không, thì đời sống của ta sẽ gây ra nhiều tội lỗi mà ta không hề hay biết.
2. Bạn ấy nên hiểu giới thứ năm thế nào cho đúng?
Rượu tuy nó không phải là chất độc hại người, nhưng nếu người ta sử dụng nó một cách thái quá, thì nó sẽ trở thành gây ra cho con người một tai hại rất lớn. Khi uống rượu quá lượng định, người ta sẽ mất hết tỉnh táo, không còn kiểm soát được tâm trí, lời nói và hành động. Từ đó, dễ gây ra tai họa cho mình và người. Đạo Phật chủ trương giác ngộ, tỉnh thức, sáng suốt, muốn thế, trước tiên chúng ta phải điềm tỉnh, minh mẫn, nếu như uống rượu vào, thì còn đâu minh mẫn sáng suốt nữa. Vì khi uống rượu vào, tâm trí cuồng loạn, mất hết bình tĩnh, dễ nóng nảy sân hận, và từ đó việc gì họ cũng dám làm, bất kể tội lỗi, không màng đến đạo đức lương tri.
Hậu quả của việc uống rượu quá chén nầy, đã gây ra biết bao nhiêu lỗi lầm sai trái. Hằng ngày xảy ra biết bao nhiêu cảnh tượng tai nạn thương vong khủng khiếp, gây ra biết bao đau khổ cho mình và người. Đây là một họa hại cho cá nhân, gia đình và xã hội. Ngày nay, người ta thống kê những con số tai nạn xảy ra hằng ngày, phần lớn là do uống rượu quá chén say sưa gây nên. Đó là chưa nói đến tác hại của rượu gây nên những chứng bệnh nan y thật khó trị liệu và cuối cùng đưa đến cái chết.
Trong giới thứ năm, ngoài việc Phật cấm uống rượu ra, các thứ ma túy khác cũng không được sử dụng. Như á phiện, cần sa v.v... Vì những loại nầy một khi người ta đã nghiện ngập rồi, thì hậu quả đưa đến một tai hại cho con người không thể nào lường được. Có thể thời Phật ở Ấn Độ không có các chất ma túy như cần sa, á phiện... Nếu có, thì Phật cũng đã cấm và cấm nặng hơn rượu nữa. Cần nói thêm, tuy Phật cấm người Phật tử không được uống rượu, nhưng có trường hợp Phật tạm khai cho chúng ta tạm thời sử dụng mà không phạm. Đó là trường hợp khi chúng ta bị bệnh nặng hết phương cứu chữa phải cần đến thuốc rượu để trị bệnh. Trong trường hợp nầy, chúng ta được tạm dùng nhưng phải cho người khác biết rồi sau đó mới dùng. Tuy nhiên, khi hết bệnh thì không được tiếp tục dùng nữa. Nếu dùng thì phạm giới.
3. Bạn ấy có nhất thiết phải thọ cả ngũ giới không?
Như đã nói ở trên, nếu xét thấy nên thọ hết năm giới là điều tốt. Còn nếu như xét thấy mình chưa chừa bỏ được rượu ngay, thì thọ 4 giới cũng không sao. Bởi người giữ giới có toàn phần, bán phần và thiểu phần. Nếu giữ được toàn phần và giữ một cách đúng đắn nghiêm nhặt, thì mình sẽ được lợi lạc lớn không những hiện tại mà cả đời sau nữa. Nhờ có thọ giới mình mới giữ giới. Còn không thì không có gì kềm chế, tất nhiên, sẽ dễ đưa đến hậu quả không tốt. Vì thế tôi thành thật khuyên bạn nên thọ cả năm giới là điều tốt nhất.
4. Nếu không thì sẽ ảnh hưởng đến sự tu tập ra sao?
Tất nhiên, là sẽ ảnh hưởng rất lớn trong sự tu tập. Rượu hay các thứ ma túy đều có tác dụng làm cho con người bị nhu nhược về thần kinh và tâm trí cũng không được định tỉnh, sáng suốt. Người tu rất cần sự an định sáng suốt. Khi uống rượu hay sử dụng ma túy khi đã ghiền nặng rồi thì làm sao tu tập được? Có ai uống rượu mà tụng kinh hay thiền định bao giờ không? Khi lên cơn ghiền rồi thì lo giải quyết, chớ tâm trí đâu mà nghĩ đến vấn đề tu tập. Uống rượu và các thứ ma túy không những có hại cho trí huệ đời nầy mà còn mất giống trí huệ cho đời sau nữa. Người nghiện ngập say sưa li bì thì làm sao có trí huệ sáng suốt được? Sự tu tập rất cần có tỉnh táo mới có thể đi sâu vào thiền quán được. Đó là chưa nói một khi uống rượu vào thì sẽ phạm nhiều lỗi khác. Thế thì còn gì nói đến sự tu tập để được an lạc, giác ngộ giải thoát chớ? Nếu muốn tu tập cho có kết quả, thì tốt nhất là phải cương quyết bỏ hẳn thói quen uống rượu cũng như các loại ma túy khác. Bằng không, thì rất chướng ngại cho sự tu tập lắm vậy.
Trích từ: Một Trăm Câu Hỏi Phật Pháp Tập 3.
Thượng Tọa Thích Phước Thái