Đúng thật như thế, chính tôi được nghe:
Một thời, Đức Phật và một nghìn hai trăm năm mươi đại chúng tì kheo cùng trụ ở tinh xá Mỹ Xưng phu nhân của trưởng giả Tu đạt, rừng cây của thái tử Kì đà, nước Xá vệ. Bấy giờ, đức Thế Tôn dùng âm thanh từ Phạm[1] nói với tôn giả Xá lợi phất: “Nay Ta sẽ nói cho ông và mọi người nghe cách trừ diệt nghiệp báo bất thiện của mười ác. Các ông phải lắng nghe kĩ! Các ông phải một lòng ghi nhớ, cẩn thận chớ để quên mất!
Mười nghiệp ác là: 1. Nghiệp sát sinh; 2. Nghiệp trộm cướp; 3. Nghiệp dâm dục; 4. Nghiệp nói dối; 5. Nghiệp nói hai lưỡi; 6. Nghiệp ác khẩu; 7. Nghiệp nói lời xuyên tạc; 8. Nghiệp tham dục; 9. Nghiệp sân nhuế; 10. Nghiệp ngu si.
Này Xá lợi phất! Nay ông nên dạy tất cả chúng sinh phải làm thanh tịnh nghiệp của thân, làm thanh tịnh nghiệp của miệng, làm thanh tịnh nghiệp của ý; năm vóc sát đất, qui y với hòa thượng, thành tâm sám hối ba nghiệp xấu ác ấy; nói như thế ba lần. Đã sám hối rồi, nghiệp của thân đã thanh tịnh, nghiệp của miệng đã thanh tịnh, nghiệp của ý đã thanh tịnh, mọi người theo thứ tự tự nói tên của mình, qui y với Phật, qui y với Pháp, qui y với Tăng; nói như thế ba lần. Qui y Phật rồi, qui y Pháp rồi, qui y Tăng rồi; nói như thế ba lần.
Lại nên hỏi: “Thiện nam tử, thiện nữ nhân! Các người có thể giữ được không?” Nếu họ trả lời có thể giữ được thì nên hỏi tiếp: “Nay thân, tâm các người không có lỗi lầm gì phải không? Lỗi lầm thuộc về thân, tức các người có làm thân Phật chảy máu, giết bậc A la hán, phá hòa hợp Tăng, phỉ báng, đoạn thiện căn, chống Phật, chống chính Pháp không? Nếu họ trả lời không thì nên hỏi tiếp:
“Trong lòng các người có ý muốn gây năm điều nghịch và phỉ báng chính Pháp không? Có bao giờ các người lấy trộm vật thuộc về Phật, vật thuộc về Pháp, vật thuộc về hiền thánh Tăng, vật thuộc về hiện tiền Tăng, vật thuộc về chiêu đề Tăng chưa? Có bao giờ các người làm việc bất tịnh với mẹ, với chị, với em và với tì kheo ni chưa?” Nếu họ trả lời chưa thì nên dạy tiếp: “Nay thân tâm các người thanh tịnh như thế, Đại đức nên nhớ nghĩ, nay con muốn thụ Mười thiện nghiệp giới, con đã sám hối Mười nghiệp bất thiện, cúi xin Đại đức vì thương tưởng con bằng lòng cho con thụ trì!”
Bấy giờ, nên dạy họ: “Này ưu bà tắc tên… ưu bà di tên… nay các người nên nhất tâm đếm hơi thở, phải buộc niệm ngay hiện tại, bảy Đức Phật quá khứ, Đức Phật Thích ca Mâu ni hiện tại và các Đức Phật vị là như ngài Di lặc v.v… .”
Sau khi dạy họ niệm Phật, nên nói thế này: “Bảy Đức Phật Tăng lắng nghe, Đức Phật Thích ca Mâu ni và các Đức Phật Tăng lắng nghe, Tu đà hoàn, Tư đà hàm, A na hàm, A la hán, hiền thánh Tăng lắng nghe, nay có ưu bà tắc tên… ưu bà di tên… thân, miệng, ý đều đã thanh tịnh, có thể làm vật đựng pháp. Nay họ muốn xin thụ mười thiện tâm giới và tám giới pháp.” Bạch như thế ba lần, sau đó dạy họ nói: “Con qui y với Phật, con qui y với Pháp, con qui y với Tăng.” Nói như thế ba lần. Đệ tử tên… qui y với Phật rồi, qui y với Pháp rồi, qui y với Tăng rồi. Nói như thế ba lần. Này ưu bà tắc tên… ưu bà di tên… các người phải ghi nhớ!
Các người phải giữ thân các người kĩ! Giữ thân như Phật, giữ thân như Pháp, giữ thân như Tăng. Ba nghiệp thuộc về thân là: 1. Không sát sinh; 2. Không trộm cướp; 3. Không dâm dục. Ba nghiệp thuộc về thân như thế các người phải giữ gìn, từ một ngày, mười ngày cho đến trọn đời.” Nếu họ trả lời giữ được thì nên hỏi tiếp: “Nay các người có muốn làm một ít phần thiện không? Nhiều phần thiện không? Tất cả phần thiện không?”
Nếu họ trả lời có thể làm thì dạy họ thưa: “Sự thật như thế, nên làm theo lời thầy dạy. Đệ tử… qui y với Phật, qui y với Pháp, qui y với Tăng.” Nói như thế ba lần. Qui y Phật rồi, qui y Pháp rồi, qui y Tăng rồi. Nói như thế ba lần. Này ưu bà tắc… ưu bà di… phải ghi nhớ! Các người phải giữ miệng các người; giữ miệng như Phật, giữ miệng như Pháp, giữ miệng như Tăng. Nghiệp thuộc về miệng có bốn: 1. Không nói dối; 2. Không nói hai lưỡi; 3. Không nói lời thô ác; 4. Không nói lời xuyên tạc. Bốn nghiệp thuộc về miệng như thế, các người phải giữ gìn, từ một ngày, mười ngày cho đến trọn đời.” Nếu họ trả lời giữ được thì nên hỏi tiếp: “Nay các người có muốn làm ít phần thiện không? nhiều phần thiện không? tất cả phần thiện không?”
Nếu họ trả lời có thể làm được thì nên dạy họ thưa: “Sự thật như thế, chúng con sẽ làm theo lời thầy dạy. Đệ tử…. qui y với Phật, qui y với Pháp, qui y với Tăng.” Nói như thế ba lần. “Qui y với Phật rồi, qui y với Pháp rồi, qui y với Tăng rồi.” Nói như thế ba lần. “Các người nên ghi nhớ! Các người phải giữ kĩ tâm mình, giữ tâm như Phật, giữ tâm như Pháp, giữ tâm như Tăng. Ba nghiệp thuộc về y là: 1. Tham dục; 2. Sân nhuế; 3. Ngu si. Ba nghiệp thuộc về y như thế, các người phải giữ gìn, từ một ngày, mười ngày cho đến trọn đời.” Nếu họ trả lời có thể giữ được thì nên hỏi tiếp: “Nay các người có muốn làm ít phần thiện không? nhiều phần thiện không? tất cả phần thiện không?”
Nếu họ trả lời có thể làm được thì nên dạy họ thưa: “Sự thật như thế, chúng con sẽ làm theo lời thầy dạy. Nếu thụ thập thiện mà không giữ tám giới thì cuối cùng cũng không thành tựu được. Nếu hủy hoại tám giới thì thập thiện cũng bị diệt theo. Đệ tử tên… từ sáng sớm hôm nay đến sáng sớm ngày mai, Đại đức nhớ nghĩ, Đại đức làm hòa thượng của con, con sẽ chí tâm giữ vững tám giới. Con qui y với Phật, giữ tâm như Phật; qui y với Pháp, giữ tâm như Pháp, qui y với Tăng, giữ tâm như Tăng.” Nói như thế ba lần.
Qui y Phật rồi, qui y Pháp rồi, qui y Tăng rồi. Nói như thế ba lần. Đại đức nhớ cho, từ sáng sớm hôm nay đến sáng sớm ngày mai, con muốn thụ tám giới, xin Đại đức thương xót chấp nhận cho!” Lại hỏi: “Các người có thể thụ trì tám trai giới không?” Nếu họ trả lời: “Con sẽ giữ tâm, tâm như các Đức Phật và A la hán.” Nếu họ đã trả lời giữ được thì nên dạy tiếp: “Các người từ trước đến giờ và trong khoảng giữa, thân, miệng, ý có phạm pháp xả đọa không? Tội như thế cho đến những tội căn bản nặng nhất, nay ở trước ba đời các Đức Phật, các bậc A la hán, Hòa thượng, thành thật thổ lộ, năm vóc sát đất, sám hối các tội, đó gọi là thực hành pháp bố tát. Khi đã bố tát xong gọi là thanh tịnh trụ, có thể làm vật chứa pháp.[2]
Tiếp theo nên giữ gìn tám giới của Như Lai. Các người có thể giữ được không?” Nói như thế ba lần. Tám trai giới này là pháp mà các Đức Phật Như Lai ở quá khứ, hiện tại đặt ra cho người tại gia. Tám trai giới đó là: 1. Không sát; 2. Không trộm; 3. Không dâm; 4. Không nói dối; 5. Không uống rượu; 6. Không ngồi giường cao rộng; 7. Không ca hát cũng không đi xem nghe và không xức nước hoa; 8. Không ăn quá ngọ. Phải giữ gìn như thế.
Không giết, cũng không trộm
Không dâm, không nói dối
Bỏ rượu, tránh hương hoa
Giường cao, ăn quá ngọ
Thánh nhân đều lìa xa
Tám pháp như thế đó
Các người nên giữ gìn.
Nhờ công đức giữ gìn trai giới này mà không bị rơi vào địa ngục, không bị làm quỉ đói, không bị làm súc sinh, không làm a tu la, thường sinh làm người, chính kiến[3] xuất gia, đạt được đường niết bàn. Nếu sinh lên trời, thường sinh làm Phạm thiên, gặp Phật xuất hiện ở đời, thỉnh Phật chuyển pháp luân, đắc a nậu đa la tam miệu tam bồ đề. Bấy giờ, đức Thế Tôn vì khen ngợi pháp này mà nói bài tụng:
Nếu hay hành thập thiện
Làm theo lời chính pháp
Đời đời thường gặp Phật
Thân, ý đều sáng tỏ
Lìa hẳn các khổ phược
Chóng thành đạo vô thượng.
Người nào giữ tám giới
Đúng luật, hợp tì ni
Như chính pháp chư Phật
Thụ trì không hủy phạm
Phải biết thân và ý
Cùng lúc được giải thoát
Đây gọi đường niết bàn
Mà chư Phật thường đi.
Sau khi nói bài kệ, Đức Phật nói với tôn giả Xá lợi phất:
– Ông phải khéo thụ trì mười điều thiện, tám giới, chớ để quên mất, chớ phá diệt hạt giống pháp và phải diễn nói cho tất cả trời, người nghe.” Tôn giả Xá lợi phất thưa:
– Đúng thế! Đúng thế! Con sẽ giữ gìn cẩn thận.
Bấy giờ, tôn giả Xá lợi phất và thính chúng nghe Đức Phật nói như vậy, đều hoan hỉ làm theo.