| Bốn niệm xứ |
Phân loại |
Ý nghĩa |
Mục đích |
| Thân |
Toàn bộ cơ thể vật lý cả bên trong và bên ngoài. |
Quán toàn thân để thấy rõ tính chất vô thường và nhơ uế của thân. |
Xa lìa lòng ái nhiễm bao gồm: dục ái, hữu ái, và vô hữu ái. |
| Thọ |
Cảm thọ: khổ, lạc, và trung tính. |
Quán các loại cảm thọ để thấy rõ chúng là điều kiện (thức ăn) của các loại tâm thức. |
Chặt đứt gốc rễ của mọi sự tham ái. |
| Tâm |
Dòng chảy của tâm |
Quán tâm để thấy rõ sự vận hành của nó qua các loại tâm như tham, sân, si, mạn, nghi... |
Xa lìa mọi kiến chấp, chấp thủ, đạt đến tâm thanh tịnh, và sinh khởi tuệ giác. |
| Pháp |
Các sắc pháp: sắc (biểu và vô biểu), âm thanh, hương khí, mùi vị, xúc chạm, các đối tượng của ý thức. |
Quán các sắc pháp (thuộc về vật lý) để thấy rõ sự sinh thành, tồn tại, biến chuyển, và hoại diệt. |
Đạt đến tuệ giác vô nhiễm, thanh tịnh, giải thoát. |