1. Bấy giờ Bồ tát Vô Tận Ý liền từ chỗ ngồi đứng dậy, sửa áo bày vai bên hữu, chấp tay hướng Phật bạch rằng:
"Bạch đức Thế Tôn! Bồ tát Quán Thế Âm, do nhân duyên gì gọi là Quán thế âm?"
Phật bảo Bồ tát Vô Tận Ý: "Này Thiện nam tử! Nếu có vô lượng muôn ức chúng sanh đương chịu các khổ não, nghe danh hiệu Bồ tát Quán thế âm, thiết tha xưng niệm, tức thời Bồ tát Quán thế âm quán triệt âm thanh kia, đều được giải thoát."
"Nếu có người trì niệm danh hiệu Bồ tát Quán thế âm, giá như lâm vào lửa lớn, lửa chẳng đốt đặng vì nhờ oai thần Bồ tát này che chở vậy; hoặc bị dòng nước cuốn trôi, xưng danh hiệu ngài liền gặp chỗ cạn."
"Nếu có trăm ngàn muôn ức chúng sanh ra khơi tìm các vật báu: trân châu, vàng bạc, lưu ly, xa cừ, san hô, hổ phách, chơi vơi ngoài biển cả; giả sử gió dữ thổi bạt ghe thuyền, lênh đênh trôi dạt, tấp vào nước quỷ La sát; trong đoàn lâm nạn, nếu được một người biết xưng niệm danh hiệu Bồ tát Quán thế âm, trọn đoàn thảy đều giải thoát nạn quỷ La sát. Vì nhân duyên kia nên gọi là Quán thế âm."
2. Nếu lại có người, sắp phải bị hại vì nạn gậy đao, xưng danh hiệu Bồ tát Quán thế âm, dao gậy người cầm liền gãy từng đoạn mà đặng giải thoát.
Nếu trong tam thiên đại thiên quốc độ, quỷ Dạ xoa cùng quỷ La sát, đoàn lũ kéo về, muốn gây não hại, nghe xưng danh hiệu Bồ tát Quán thế âm, các quỷ kia không còn dùng được mắt dữ ngó người huống là gieo hại.
Lại giả sử có người, hoặc có tội hoặc không tội, gông cùm xiềng xích trói buộc vào thân, niệm danh hiệu Bồ tát Quán thế âm gông xiềng thảy đều hư rã, liền đặng giải thoát.
Nếu trong tam thiên đại thiên quốc độ, giặc cướp hoành hành, đầy đồng chật lộ, có người thương chủ dẫn đoàn con buôn mang nhiều của báu vượt qua đường hiểm, bị cướp chận đường; trong đoàn lâm nạn nếu được một người cất tiếng hô to: "Này các thiện nam tử, chớ nên kinh hãi, xin hãy nhứt tâm xưng danh Quán thế âm, Bồ tát này hay đem pháp lực vô úy ban cho chúng sanh, ai mà kêu cầu sẽ đặng thoát nạn"., đoàn buôn nghe lời đồng loạt xưng danh "Nam mô Quán thế âm Bồ tát", nhờ xưng danh hiệu ấy, đều đặng giải thoát.
Này Vô Tận Ý! Đại Bồ tát Quán thế âm có sức oai thần cao vời như thế.
3. Nếu có chúng sanh nặng nghiệp dâm dục, thường cung kính niệm Bồ tát Quán thế âm, lần lần sẽ đặng ly dục; hoặc nặng nghiệp sân nhuế, thường cung kính niệm Bồ tát Quán thế âm lần lần sẽ đặng ly sân; hoặc nặng nghiệp ngu si, thường cung kính niệm Bồ tát Quán thế âm, lần lần sẽ đặng ly si.
Này Vô Tận Ý! Bồ tát Quán thế âm có đại oai thần lực lợi ích như thế, Cho nên, chúng sanh thường phải chuyên tâm tưởng niệm.
Nếu có người nữ cầu sanh con trai, lễ bái cúng dường Bồ tát Quán thế âm, sẽ sanh con trai phước đức trí huệ; nếu cầu sanh con gái, sẽ sanh con gái xinh đẹp đoan trang, cội đức sâu dày, người người kính yêu.
Này Vô Tận Ý! Bồ tát Quán thế âm có nhiều thần lực như thế.
4. Nếu có chúng sanh cung kính lễ bái Bồ tát Quán thế âm, phước kia không mất, Cho nên, chúng sanh đều nên thọ trì danh hiệu Bồ tát Quán thế âm.
Này Vô Tận Ý! Nếu có người thọ trì danh tự sáu mươi hai ức hằng hà sa bồ tát, lại trọn đời cúng dường các thức ăn uống, áo quần, giường nệm, thuốc thang; với công đức ấy, ý ông nghĩ sao? Thiện nam tử hoặc thiện nữ nhơn kia công đức nhiều chăng?
Bồ tát Vô Tận Ý thưa: "Bạch đức Thế Tôn rất nhiều."
Phật dạy: "Nếu lại có người chỉ chuyên thọ trì danh hiệu Bồ tát Quán thế âm, dù trong một thời lễ bái cúng dường, công đức hai người so nhau vốn đồng; trong trăm nghìn muôn ức kiếp, phước báo đều không cùng tận.
Này Vô Tận Ý! Thọ trì danh hiệu Bồ tát Quán thế âm, đặng vô lượng vô biên phước đức lợi ích như thế."
5. Bồ tát Vô Tận Ý bạch Phật rằng:
"Bạch đức Thế Tôn! Bồ tát Quán thế âm dạo khắp ta bà thế giới, nói pháp cho chúng sanh và sử dụng phương tiện, những việc ấy như thế nào?"
Phật bảo ngài Vô Tận Ý:
"Này Thiện nam tử! Nếu có chúng sanh trong các quốc độ cần nhờ thân Phật mới đặng độ thoát, Bồ tát Quán thế âm liền hiện thân Phật nói pháp độ thoát.
Cần nhờ thân Bích chi Phật mới đặng độ thoát, liền hiện thân Bích chi Phật nói pháp độ thoát.
Cần nhờ thân Thanh văn mới đặng độ thoát, liền hiện thân thanh văn nói pháp độ thoát.
Cần nhờ thân Phạm vương mới đặng độ thoát, liền hiện thân Phạm vương nói pháp độ thoát.
Cần nhờ thân Đế thích mới đặng độ thoát, liền hiện thân Đế thích nói pháp độ thoát.
Cần nhờ thân Tự tại thiên mới đặng độ thoát, liền hiện thân Tự tại thiên nói pháp độ thoát.
Cần nhờ thân Đại tự tại thiên mới đặng độ thoát, liền hiện thân Đại tự tại thiên nói pháp độ thoát.
Cần nhờ thân Thiên đại tướng quân mới đặng độ thoát, liền hiện thân Thiên đại tướng quân nói pháp độ thoát.
Cần nhờ thân Tỳ sa môn mới đặng độ thoát, liền hiện thân tỳ sa môn nói pháp độ thoát.
Cần nhờ thân Tiểu vương mới đặng độ thoát, liền hiện thân tiểu vương nói pháp độ thoát.
Cần nhờ thân Trưởng giả mới đặng độ thoát, liền hiện thân trưởng giả nói pháp độ thoát.
Cần nhờ thân Cư sĩ mới đặng độ thoát, liền hiện thân cư sĩ nói pháp độ thoát.
Cần nhờ thân Tể quan mới đặng độ thoát, liền hiện thân tể quan nói pháp độ thoát.
Cần nhờ thân Bà la môn mới đặng độ thoát, liền hiện thân bà la môn nói pháp độ thoát.
Cần nhờ thân Tỳ kheo, Tỳ kheo ni, Ưu bà tắc, Ưu bà di mới đặng độ thoát, liền hiện thân tỳ kheo, tỳ kheo ni, ưu bà tắc, ưu bà di, nói pháp độ thoát.
Cần nhờ thân Đồng nam đồng nữ mới đặng độ thoát, liền hiện thân đồng nam đồng nữ nói pháp độ thoát.
Cần nhờ các thân Thiên, Long, Dạ xoa, Can thát bà, A tu la, Ca lâu la, Khẩn na la, Ma hầu la già, Nhơn và phi nhơn mới đặng độ thoát, liền hiện các thân đó nói pháp độ thoát.
Cần nhờ thân thần Chấp kim cang mới đặng độ thoát, liền hiện thân thần chấp kim cang nói pháp độ thoát.
Này Vô Tận Ý! Bồ tát Quán thế âm hóa hiện nhiều thân, dạo khắp quốc độ cứu vớt chúng sanh, thành tựu công đức như thế. Vì vậy các ông phải nên nhất tâm cúng dường Bồ tát Quán thế âm.
Đại Bồ tát Quán thế âm này, gặp chúng sanh đương khi kinh hãi trong tai nạn cấp bách, có đủ huyền năng ban pháp vô úy nên cõi ta bà này đều gọi Ngài là đấng Thí vô úy."
6. Bồ tát Vô Tận Ý bạch Phật rằng:
"Bạch đức Thế Tôn! Nay con phải cúng dường đức Bồ tát Quán Thế Âm."
Nói xong liền cởi chuỗi ngọc đương deo nơi cổ, gồm toàn châu báu, trị giá trăm nghìn lượng vàng dâng lên đức Quán thế âm và thưa rằng: "Cúi xin Nhơn giả nhận chuỗi trân bảo pháp thí này".
Lúc ấy, đức Bồ tát Quán thế âm chẳng
chịu nhận chuỗi. Ngài Vô Tận Ý lại bạch đức Bồ tát Quán thế âm rằng: "Cúi xin Nhơn giả, vì thương xót chúng tôi, thâu nhận chuỗi ngọc này".
Bấy giờ, Phật bảo đức Bồ tát Quán thế âm rằng: "Ngươi nên lân mẫn Bồ tát Vô Tận Ý và hàng tứ chúng, cùng hết thảy Thiên, Long, Dạ xoa, Can thát bà, A tu la, Ca lầu la, Khẩn na la, Ma hầu la già, Nhơn và phi nhơn các loại, mà thâu nhận chuỗi ngọc kia."
Bồ tát Quán thế âm xót thương tứ chúng cùng thiên, long, nhơn, phi nhơn các loại, nhận lấy chuỗi ngọc chia làm hai phần, một phần dâng cúng đức Phật Thích ca Mâu ni, một phần dâng cúng tháp đức Phật Đa bảo.
"Này Vô Tận Ý! Bồ tát Quán thế âm dạo khắp ta bà có nhiều thần lực tự tại như thế."
Bấy giờ Ngài Bồ tát Vô Tận Ý nói kệ hỏi Phật rằng:
Thế Tôn đủ tướng tốt,
Nay con xin lại hỏi:
Bồ tát nhơn duyên gì,
Tên là Quán thế âm?
Đấng Vô thượng pháp vương
Nói kệ đáp lại rằng:
Ngươi nghe hạnh Quán Âm
Ứng thân khắp nơi chốn.
Hoằng thệ sâu như biển,
Đời đời làm thị giả,
Thờ hằng sa đức Phật,
Phát đại nguyện thanh tịnh.
Nay lược nói ngươi hay:
Nghe tên cùng thấy hình,
Tâm niệm chớ luống quên,
Trừ được khổ ba cõi.
Giả sử kẻ muốn hại
Xô vào hầm lửa lớn,
Do sứ niệm Quán âm,
Hầm lửa biến thành ao.
Hoặc biển cả lênh đênh,
Gặp nạn quỷ, cá, rồng,
Do sức niệm Quán âm,
Sóng mòi không vùi dập.
Hoặc tại chóp Tu di,
Bị người xô nhào xuống;
Do sức niệm Quán âm,
Như mặt nhựt trên không.
Hoặc bị người dữ rượt,
Va vào núi kim cang;
Do sức niệm Quán âm,
Mảy lông đều chẳng hại.
Hoặc gặp giặc cướp vây,
Đều cầm đao muốn giết;
Do sức niệm Quán âm,
Thảy liền dấy lòng từ.
Hoặc gặp khổ quốc nạn,
Lâm cực hình sắp chết;
Do sức niệm Quán âm,
Dao liền gãy từng đoạn.
Hoặc gặp bước lao tù,
Tay chân bị xiềng xích;
Do sức niệm Quán âm,
Tự nhiên đặng giải thoát.
Hoặc bị yểm thuốc độc
Của kẻ địch mưu hại;
Do sức niệm Quán âm,
Quày hại kẻ chủ mưu.
Hoặc gặp La sát dữ,
Độc long và ác quỷ;
Do sức niệm Quán âm,
Thảy liền không dám hại.
Hoặc thú dữ đoanh vây,
Nhe nanh vuốt kinh khủng;
Do sức niệm Quán âm,
Chạy trốn mất tăm dạng.
Rắn độc cùng bò cạp,
Hơi độc phun khói lửa;
Do sức niệm Quán âm,
Nghe tiếng tự rút về.
Mây đùn sấm sét nổ,
Tuôn giá, xối mưa to;
Do sức niệm Quán âm,
Tức thời liền tiêu tán.
Chúng sanh bị khổ ách,
Vô lượng khổ bức thân;
Sức diệu trí Quán âm,
Cứu đời thoát ly khổ.
Sức thần thông đầy đủ,
Rộng tu trí phương tiện,
Khắp quốc độ mười phương,
Chẳng nơi nào không hiện.
Các loài trong đường dữ,
Địa ngục, quỷ, súc sanh,
Khổ sanh, già, bệnh, chết,
Lớp lớp trừ dứt sạch.
Chơn quán, thanh tịnh quán,
Trí huệ quán bao la,
Bi quán và từ quán,
Thường nguyện thường chiêm ngưỡng
Anh hào quang thanh tịnh,
Chiếu xuyên màn u tối,
Tiêu diệt lửa tai ương,
Thế gian bừng chói sáng.
Lòng Bi vang sấm sét,
Đức Từ rạng nhường mây
Cam lồ mưa pháp gội,
Lửa phiền não tưới tắt.
Trước cửa công tranh kiện,
Trong quân trận khủng kinh;
Do sức niệm Quán âm,
Oán cừu đều tiêu tán.
Diệu âm Quán thế âm,
Phạm âm, Hải triều âm,
Thắng hết thế gian âm;
Vậy nên thường phải niệm.
Niệm niệm chớ sanh nghi;
Đức Quán âm tịnh thánh,
Trong khổ não chết chóc,
Đủ cho người nương tựa.
Đủ vô lượng công đức,
Đầy vô biên phước huệ;
Mắt huyền luyến chúng sanh,
Vậy nên thường kính lễ.
8. Bấy giờ Bồ tát Trì Địa liền từ chỗ ngồi đứng dậy từ tốn đến trước Phật bạch rằng:
"Bạch Đức Thế Tôn! Nếu có chúng sanh nghe phẩm "Bồ tát Quán thế âm" có sức thần thông, đạo nghiệp tự tại, thị hiện khắp nơi, nên biết người đó công đức chẳng nhỏ."
Lúc Phật nói phẩm Phổ môn này, trong chúng có tám vạn bốn ngàn chúng sanh thảy đều phát tâmVô đẳng đẳng a nậu đa la tam miệu tam bồ đề.
NAM MÔ ĐẠI BI QUÁN THẾ ÂM BỒ TÁT.